Dit artikel is gepubliceerd in het Justitie en Veiligheid magazine April 2021. : Samen werken wij aan: de jeugdbescherming van de toekomst. 

We gaan het anders doen: de jeugdbeschermingsketen van de toekomst

De Jeugdbeschermingsketen is een lappendeken van instanties en professionals, die allemaal een heel goed doel voor ogen hebben: jonge mensen beschermen en begeleiden in het opgroeien. Maar de huidige manier van werken is eigenlijk niet langer houdbaar. Daar zijn ook de organisaties waar het om gaat, het over eens. Er wordt bijvoorbeeld werk dubbel gedaan of niet, waardoor de hulp langzaam op gang komt of zelfs misgaat. Dat moet anders. Daarom is er het afgelopen jaar een toekomstscenario geschreven hoe dat zou kunnen. Dat plan gaat eind maart of begin april 2021 naar de Tweede Kamer.

Meer over effectieve jeugd- en gezinsbescherming lees je hier.

Breken met een traditie

“Ik ben bekend met het jeugdbeschermingswerk en dit scenario is echt baanbrekend. Het breekt namelijk met een traditie van optimaliseren of nieuwe organisaties toevoegen. We stellen voor om het anders te doen. We stellen een totaalaanpak voor. Dat betekent in ons geval samenwerking bij sociale onderwerpen binnen een gemeente, voor volwassenen en jeugdzorg. Ieder gezin heeft namelijk een unieke combinatie om te komen tot verbetering. Er is dus niet één oplossing die iedereen past.

Stress

Eén van de grootste stressfactoren in gezinnen bijvoorbeeld, zijn schulden of financiële problemen. Een onderdeel van de begeleiding en hulp moet gericht zijn op het aanpakken van de schuldenproblematiek. Waarom zou je hulpverlening inzetten, als schulden blijven? Dan is er een grote oorzaak nog steeds niet weggenomen.

Vaste mensen

In Nederland hebben we veel verschillende instanties en organisaties in het sociaal domein, de volwassenzorg en de jeugdbescherming. Organisaties die betrokken kunnen zijn bij eenzelfde gezin of kind en dat vaak niet van elkaar weten. Ze zijn na elkaar of slechts kort betrokken, waardoor vaak werk dubbel gedaan wordt. Wij stellen voor dat vaste professionals betrokken blijven bij een gezin. Zij vragen dan om extra hulp en kennis als dat nodig is."

Rechtsbescherming

"Ik vind het belangrijk dat rechten van mensen beschermd worden. Het is een mensen- en kinderrecht om beschermd te worden. Het moet ook duidelijk zijn hoe je geholpen wordt, waarom en door wie. Daarnaast is er ook ‘rechtsbescherming’. De rol van de rechter en het recht op (rechts-)bijstand. Dat leggen we allemaal uit in dat plan. Het is grote omslag voor iedereen. Vooral voor gezinnen en professionals, maar ik kan me ook voorstellen dat het toekomstige werk nog interessanter en veelzijdiger wordt.

Huiswerk

Er zijn nog veel zaken om goed uit te zoeken. Zoals de wijze van financieren en verantwoorden, de vorm van decentraliseren en hoe bij voorkeur maar één toezichthouder toezicht kan houden. Maar nu eerst maar naar de Tweede Kamer! Wanneer het in heel Nederland zo kan werken? Als alles voorspoedig gaat: tussen de vijf en tien jaar vanaf nu.”

Willemijn Helmich, landelijk kwartiermaker kind- en gezinsbescherming.